«Қостанай қаласы әкімдігінің мәдениет және тілдерді дамыту

бөлімінің орталықтандырылған кітапхана жүйесі» ММ

кітапханаларды пайдалану ережесі

 

1. Жалпы ережелер

 

            1.1. «Қостанай қаласы әкімдігінің мәдениет және тілдерді дамыту бөлімінің орталықтандырылған кітапхана жүйесі» ММ   кітапханаларын пайдаланудың осы Ережесі (бұдан әрі – Ереже) «Қостанай қаласы әкімдігінің мәдениет және тілдерді дамыту бөлімінің орталықтандырылған кітапхана жүйесі» ММ оқырмандары мен кітапханалары арасында өзара қарым-қатынас тәртібін анықтауға бағытталған.

1.2. Осы Ереже Қазақстан Республикасының Конституциясына, ҚР Азаматтық Кодексіне (бұдан әрі – ҚР АК), ҚР «Мәдениет туралы», «Мемлекеттік мүлік туралы» Заңдарына, «Қостанай қаласы әкімдігінің мәдениет және тілдерді дамыту бөлімінің орталықтандырылған кітапхана жүйесі» мемлекеттік мекемесінің Ережесіне сәйкес әзірленді.

Тиісінше (толық) ресімделген (Директор бекіткен) Ереже нөмірленеді, бауланады, Директордың қолымен және мекеменің мөрімен бекітіледі. Ереженің түпнұсқасы әзірленген және бекітілген орны бойынша «Қостанай қаласы әкімдігінің мәдениет және тілдерді дамыту бөлімінің орталықтандырылған кітапхана жүйесі» ММ осы Ереженің қолданылу мерзімін ескере отырып, сақтау мерзімдерін көрсете отырып, үлгілік құжаттар тізбесінде белгіленген мерзім ішінде сақталады.

1.3. Ереже Оқырмандардың кітапхананы пайдалану тәртібін және бұдан әрі – «Тараптар» деп аталатын Оқырмандарға қызмет көрсету тәртібін, осыған байланысты Тараптардың құқықтары, міндеттері мен жауапкершілігін белгілейді.

1.4. «Қостанай қаласы әкімдігінің мәдениет және тілдерді дамыту бөлімінің орталықтандырылған кітапхана жүйесі» ММ осы Ереженің мәтінін жариялауды (орналастыруды) Оқырмандар «Қостанай қаласы әкімдігінің мәдениет және тілдерді дамыту бөлімінің орталықтандырылған кітапхана жүйесі» ММ нақты адамдар тобына арналған жария ұсынысы ретінде қарауы тиіс – «Қостанай қаласы әкімдігінің мәдениет және тілдерді дамыту бөлімінің орталықтандырылған кітапхана жүйесі» ММ Оқырмандары аталған Ережеде белгіленген шарттарға қосылудың (осы Ережеге қосылудың) осы аралас Шартын жасассын.

«Қостанай қаласы әкімдігінің мәдениет және тілдерді дамыту бөлімінің орталықтандырылған кітапхана жүйесі» ММ Оқырмандарды осы Ереженің шарттарымен таныстыру мақсатында Ережені төменде келтірілген тәсілдердің бірімен және (немесе) бірнешеуімен тарату арқылы орналастырады:

• осы Ереженің мәтінін «Қостанай қаласы әкімдігінің мәдениет және тілдерді дамыту бөлімінің орталықтандырылған кітапхана жүйесі» ММ кітапханаларында, атап айтқанда, Оқырмандардың қызмет көрсету бөлімдеріне кіру алдында ресімдеуден өту кезінде физикалық түрде өте алмайтын, жалпыға бірдей көрінетін және қолжетімді орындарда – Оқырмандардың тіркелген жерінде, сондай-ақ «Қостанай қаласы әкімдігінің мәдениет және тілдерді дамыту бөлімінің орталықтандырылған кітапхана жүйесі» ММ кітапханаларында жалпыға бірдей көрінетін және қолжетімді өзге де орындарда орналастыру арқылы;

• осы Ереженің мәтінін «Қостанай қаласы әкімдігінің мәдениет және тілдерді дамыту бөлімінің орталықтандырылған кітапхана жүйесі» ММ ресми Интернет-сайтында келесі мекенжай бойынша орналастыру арқылы: https://cbskost.wixsite.com/ostrovsky/pravila

• Пайдаланушыға ақпарат алуға және оның «Қостанай қаласы әкімдігінің мәдениет және тілдерді дамыту бөлімінің орталықтандырылған кітапхана жүйесі» ММ шыққанын анықтауға мүмкіндік беретін өзге де тәсілдермен жүзеге асырылады.

Ереже Оқырман үшін қол жетімді болған сәт Оқырманның жарияланған Ережемен танысу сәті болып есептелінеді.

Осы Ереженің шарттарын Оқырман тұтастай қабылдауы мүмкін.

1.5. Мәні  мен белгілері  ҚР заңнамасының нормаларында көзделген Оқырман мен Кітапхана арасындағы қатынастардың белгілері бойынша тараптардың қатынастары несиенің құқықтық қатынастары – мүлікті ақысыз пайдалану шарты болып табылады, ол бойынша бір Тарап – Кітапхана (Несие беруші) мемлекеттік мүлікті – қордың қандай да бір бөлігін екінші тарапқа – Оқырманға (Несие алушыға)  уақытша ақысыз пайдалануға береді – ал соңғысы сол мемлекеттік мүлікті қалыпты тозуын ескере отырып, оны алған күйінде немесе Кітапхана мен Пайдаланушы арасындағы жеке құжатқа негізделген жағдайда қайтаруға міндеттенеді.

Мемлекеттік мүлікті пайдалануға ҚР Мемлекеттік мүлік туралы заңнамалық актісінде және ҚР өзге де заңнамалық актілерінде белгіленген ерекшеліктері бар ҚР АК ережелері қолданылады.

1.6. Кітапхана мен Оқырман арасында осы Ереже талаптары бойынша аралас қосылу шартын жасасу:

1.6.1. Оқырманды осы Ережемен толық таныстыру және олармен келісу;

1.6.2. Кітапхананың құқықтары мен заңды мүдделерін қорғау, қорын сақтау мақсатында Пайдаланушының Кітапханамен құқықтық қатынастардың бүкіл мерзімі ішінде оның бейнесін суретке түсіруге, пайдалануға, жариялауға, қайта шығаруға және таратуға (беруге, оның ішінде полицияға және өзге де құқық қорғау органдарына беруге) (ҚР АК 145-бабы тәртібінде) рұқсат беруін;

1.6.3. Оқырманның осы Ережемен белгіленген Кітапхананың өзін пайдалану шарттарын және осы Ережемен реттелмеген бөлігінде (яғни, осы Ереженің акцепті) ҚР АК 31-тарауында көзделген несие шарттарын қабылдауды білдіреді.

Қорытынды Оқырман ҚР АК-нің 389-бабына сәйкес «Қостанай қаласы әкімдігінің мәдениет және тілдерді дамыту бөлімінің орталықтандырылған кітапхана жүйесі» мемлекеттік мекемесін пайдалану ережелерімен таныстым» деген белгімен, сондай-ақ бөлімнің Оқырманына қызмет көрсететін оқырман формулярында көрсетілген белгісіз осы Ережеге жалпы қосылу туралы тіркеу карточкасына қол қою арқылы жүзеге жасалады.

Акцепт ҚР заңнамасына сәйкес толық және сөзсіз болып табылады.

1.7. Осы Ереженің шарттарына қосылудың аралас шартын жасасқан Оқырмандар осы Ережеге бүтіндей және толық қосылған болса, олар Оқырмандарға қатысты қарастырылған барлық міндеттемелерді өзіне қабылдайды, сонымен қатар Кітапхана оған қатысты Ережеде қарастырылған барлық міндеттемелерді өзіне алады.

1.8. Кітапхана қорын пайдалану осы Ережеге, ҚР заңнамасының материалдық және өзге де нормаларына сәйкес жүзеге асырылады.

Кітапхана қызметкерлері Кітапхананы пайдалану кезінде оның Оқырмандарына теңестіріледі және олардың барлық құқықтары, міндеттері болады, сондай жауаптылықта болады және осы аралас қосылу шартын жасасқан – осы Ережеге толық қосылған болып есептеледі. Сондай-ақ, осы Ереженің ережелеріне сәйкес Кітапхана Қызметкерлері оларды бұзғаны үшін тәртіптік жауапкершілікке тартылуы мүмкін.

1.9. Кітапхана қоғамға оның мүшелерінің экономикалық, әлеуметтік-саяси және рухани дамуы үшін ішкі мүмкіндіктерін ашуға жан-жақты көмек көрсету мақсатында өз қорының толық және тиімді жинақталуын, пайдаланылуы мен сақталуын қамтамасыз етуге, қоғам мүшелерін ғылыми, өндірістік және қоғамдық салалардағы пікірлердің плюрализмі туралы хабардар етуді қамтамасыз ету үшін өз мүмкіндіктерін пайдалана отырып, жалпы адамзаттық құндылықтар мен мақсаттарға басымдық бере отырып, қоғамда адамзат жасаған прогрессивті идеялар мен адамгершілік мұраттардың таралуына және нығаюына ықпал етуге арналған.

1.10. Ережені қажеттілігіне қарай «Қостанай қаласы әкімдігінің мәдениет және тілдерді дамыту бөлімінің орталықтандырылған кітапхана жүйесі» ММ  басшылығы өзгертуі және толықтыруы мүмкін.

 

 

 

2. Оқырмандарды жазу ережелері. Оқырмандардың құқықтары мен міндеттері

 

2.1. Қазақстан Республикасының азаматтары мен заңды тұлғалары, шетел азаматтары, жеке басын куәландыратын құжаты (жеке куәлігі, шетел азаматының паспорты, туу туралы куәлігі) бар азаматтығы жоқ адамдар Кітапхана Оқырмандары бола алады (барлығы кітапхана қызметін алуға құқылы).

2.2. Кітапханаға тегін жазылуға болады.

2.2.1.Кітапханаға жазылу және тіркеу карточкасын толтыру  үшін келесі құжаттарды тапсыру қажет:

а) жеке тұлғалар үшін – жеке куәлік немесе жеке сәйкестендіру нөмірі бар жеке басты куәландыратын өзге де құжат – ЖСН, тұрғылықты жерін куәландыратын құжат (тұрғылықты жерін үшінші тұлғалардың анықтама алу сервисінің көмегімен растауға болады, ұялы телефон қажет).

б) заңды тұлғалар үшін – бизнес-сәйкестендіру нөмірі бар заңды тұлғаны мемлекеттік тіркеу (қайта тіркеу) туралы куәліктің көшірмесі – БСН, "қолы" деген деректемеден төмен "көшірмесі дұрыс" деген куәландыру жазбасымен (тырнақшасыз) куәландырылған, көшірмесін куәландырған ұйым тұлғасының лауазымының атауы, жеке қолы, оның толық жазылуы, заңды тұлғаның мөр бедері және куәландырылған күні көрсетілген көшірмесі.

2.2.2. Оқырманның кез келген деректері (заңды және нақты мекенжайлары туралы мәліметтер, заңды тұлғаны мемлекеттік тіркеу немесе мемлекеттік тіркеу туралы куәліктің деректемелері немесе Оқырман  – жеке тұлғаның жеке басын куәландыратын құжат, оның оқу, жұмыс орны және т.б.) өзгерген кезде Оқырман бұл туралы Кітапханаға хабарлауы тиіс.

2.2.3. Кітапханаға жазылу кезінде Оқырман осы Ережемен танысып, оны сақтауы керек және оның орындалуы туралы міндеттемені өзіне қызмет көрсететін бөлімдегі тіркеу карточкасы мен оқырман формулярына қолын қойып растауы керек.

2.2.4. ЖОО мен ОАО студенттеріне, мектеп оқушыларына әдебиеттерді уақтылы қайтару кепілдігі туралы оқу орнымен Шарт жасасқан жағдайда үйге құжаттар беріледі.

2.3. Оқырмандар:

2.3.1. Кітап оқуды еркін таңдау мүмкіндігіне ие болуға, кітапхана қорынан үйге уақытша пайдалануға немесе оқу залдарында оқуға құжаттарды алуға, сондай-ақ белгіленген тәртіппен ҚЭЖ бойынша (құжатты электрондық жеткізу) алуға, кітапхана көрсететін библиографиялық, анықтамалық-ақпараттық қызмет көрсетуді және басқа да қызмет түрлерін пайдалануға;

2.3.2. Кітапхана өткізетін іс- шараларға қатысуға;

2.3.3. Кітапхана жұмысын жақсарту бойынша ұсыныстар енгізіп, кітапхананы басқарудың қоғамдық органдары: оқырмандар кеңесіне, бірлестікке қатысуға;

2.3.4. ҚР «Мәдениет туралы» Заңына сәйкес, өзінің жеке меншігіндегі құжаттарды сыйға ұсынуға, Кітапханамен кітап алмасуды жүргізуге, Кітапхананың материалдық базасын нығайтуға өз еркімен қайырымдылық көмек көрсетуді енгізуге, кәсіпорындар, мекемелер және басқа ұйымдар жалпы Кітапхананың немесе оның жеке жұмыстарының, іс-шараларының және басқа жобалардың демеушілері болуға;

2.3.5. Кітапхананың лауазымдық   тұлғаларының құқықтарына нұқсан келтіретін  іс-әрекеттеріне Кітапхана қызметкеріне ауызша ескерту, Кітапхана басшысына жазбаша шағым, басқа инстанцияларға жазбаша шағым жасау арқылы шағымдануға құқылы.

2.4.Оқырмандар:

2.4.1. Құжаттарды алған кезде мұқият қарап, ақаулар анықталған жағдайда, бұл туралы кітапханашыға хабарлауы керек, ол формулярда тиісті белгілер жасауға міндетті. Олай болмаған жағдайда Оқырман бүлінген құжат үшін толық материалдық жауапкершілікке ие, ал егер несие алушыға нақты зиян келтірілсе, Кітапхана мүліктің кемшіліктері үшін жауап бермейді.

2.4.2. Алынған басылымның әрбір данасы үшін кітап немесе оқырман формулярына қол қоюға, ал басылымды қайтарған кезде құжатты тез қарап шығу жолымен құжатты тексергеннен кейін (кітаптың беттерін ашып өту), құжаттың жоқ бөліктерін анықтау мақсатында (жоқ бөліктер болған жағдайда, формулярда белгілер жасалады) кітапханашының қолымен өз қолын жабуға, кітаптың жоқ бөліктерін анықтау мақсатында (жоқ бөліктер болған жағдайда, формулярда белгілер жасалады) кітаптың түптелуін «дәптерлер бойынша» тексеруге;

2.4.3. Кітапхана қорынан алынған құжаттарға ұқыпты қарауға, олардың сақталуына ұдайы қамқорлық жасауға, оларға белгі жасамауға, оқу залдарынан, сондай-ақ Кітапхана үй-жайынан шығармауға, егер олар оқырман формулярына немесе басқа да есепке алу құжаттарына жазылмаған болса, оларды белгіленген мерзімде қайтаруға;

2.4.4. Кітапхана үй-жайларында қоғамдық тәртіп пен тазалықты сақтау және басқа пайдаланушылардың тәртіпті сақтауына ықпал ету, кітапхана мүлкіне ұқыпты қарауға;

2.4.5. Оқырман кітапхананың уақытша пайдалануға алған мүлкін тек осы мүліктің мақсатына сәйкес Кітапхананың (несие берушінің)келісімінсіз үшінші тұлғаларға бермей пайдалануға міндетті.

2.5. Оқырмандарға және Кітапхананың басқа келушілеріне:

2.5.1. Кітапханашыны хабардар етпей, Кітапханаға құжаттар мен олардың электрондық тасымалдағыштарын: сондай-ақ фотосуреттер, микрофильмдер, микрофиштер, аудио-бейне кассеталар, грампластинкалар, портативті жетектер және т.б. енгізуге;

2.5.2. Кітапханадан алынған құжаттарды басқа тұлғаларға беруге, оларды оқырман формулярына белгі қоймай кітапхана бөлімдерінен шығаруға;

2.5.3. Кітапхананың анықтамалық аппаратына зиян келтіруге (каталогтар мен картотекалардан карточкаларды алуға және оларға белгілер жасауға), басылымдарды ашық қол жетімді сөрелерде орналастыру тәртібін бұзуға, сондай-ақ кітапхана қорына зиян келтіруге, атап айтқанда, кітаптарды ұсақтауға, бүктеуге, бұрауға, парақтарды жыртуға, оларда астын сызуға, мәтінді мәтін бөлгішпен, маркермен, қаламдармен, қарындаштармен, өзге де құралдармен сызуға, жазбалар жазып, тазартуға, сүртуге, штрихпен жабуға, желімдеуге, кітап мәтініне қосымша өз мәтінін жазуға және осыған ұқсас (зиян келтіретін) әрекеттерді тек кітаптарға ғана қатысты емес, кітапхана қорының басқа да құжаттарына жасауға;

2.5.4. Заңмен қорғалатын компьютерлік ақпаратқа, яғни машиналық тасығыштарда (бұдан әрі – МТ), кітапхананың электрондық-есептеу машиналарында (бұдан әрі – ЭЕМ), кітапхананың ЭЕМ жүйесінде немесе олардың желісінде және оның өзге де ақпараттық-коммуникациялық желілерінде (бұдан әрі – АКЖ), басқа да (ЭЕМ – нен басқа) аппараттық – бағдарламалық кешендерде (бұдан әрі – АБК) құқыққа қайшы қол жеткізуді қабылдау, кітапханада қызмет көрсету кезінде кітапхананың МТ, ЭЕМ, олардың жүйелерін немесе олардың желілері мен өзге де АКЖ пайдалану ережелерін, МТ, ЭЕМ, ЭЕМ жүйесіне немесе олардың желісіне және Кітапхананың өзге де АКЖ, оның басқа да (ЭЕМ-нен басқа) АБК-не рұқсаты бар Оқырмандардың және (немесе) Кітапханаға келушілердің АБК пайдалану ережелерін бұзу; логиндерді, парольдерді, аккаунттарды, сайттарды, ақпараттық жүйелер мен ресурстарды, МТ, кітапхана ЭЕМ, олардың жүйелерін немесе олардың желілерін, басқа АКЖ, АБК, электрондық ақпараттық ресурстарды (ақпараттық жүйелердегі ақпараттық дерекқорлар) бұзу, кітапхананың ақпараттық процестерін бұзу және кітапханада қызмет көрсету кезінде осындай әрекеттерді жүзеге асыруға немесе жасауға тырысуға. Бұл ережені бұзу заңмен қудаланады.

2.5.5. Тыныштықты бұзуға: пайдаланушыларға қызмет көрсетілетін бөлімдерде және каталогтар залында ұялы байланысты пайдалануға;

2.5.6. «Халық денсаулығы және денсаулық сақтау жүйесі туралы» Қазақстан Республикасы Кодексінің кітапханаларда темекі шегуге тыйым салу туралы 159-бабы 5-тармағының 5-тармақшасы бұзуға; Қазақстан Республикасының жоғарыда көрсетілген заңнамасында темекі шегуге тыйым салу белгіленген жеке қоғамдық орын ретінде кітапханада темекі шегуге тыйым салуды бұзу «Әкімшілік құқық бұзушылық туралы» Қазақстан Республикасы Кодексінің 441-бабында көзделген әкімшілік құқық бұзушылық болып табылады, әкімшілік құқық бұзушылық жасалған кезде Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген үш айлық есептік көрсеткіш мөлшерінде айыппұл салуға әкеп соғады.

2.5.7. Қоғамдық орын болып табылатын Кітапхана үй-жайында алкогольдік ішімдіктер ішу немесе (Кітапхана үй-жайында) адамның қадір-қасиетін және қоғамдық имандылықты қорлайтын мас күйінде келуге рұқсат етілмейді.

Кәмелетке толған Оқырманның осы тыйымды бұзуы «Әкімшілік құқық бұзушылық туралы» Қазақстан Республикасы Кодексінің 440-бабында көзделген әкімшілік құқықбұзушылық болып табылады және кәмелетке толған пайдаланушыға әкімшілік құқықбұзушылық жасалған кезде Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген бес айлық есептік көрсеткіш мөлшерінде айыппұл салуға әкеп соғады.

Кәмелетке толмаған оқырманның осы тыйымды бұзуы «Әкімшілік құқы қбұзушылық туралы» Қазақстан Республикасы Кодексінің 440-бабында (2-Б.) көзделген әкімшілік құқық бұзушылық болып табылады және ата-аналарға немесе оларды алмастыратын адамдарға әкімшілік құқық бұзушылық жасалған кезде Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген бес айлық есептік көрсеткіш мөлшерінде айыппұл салуға әкеп соғады.

Әкімшілік жаза қолданылғаннан кейін бір жыл ішінде қайталап жасалған нақ сол іс – әрекеттер – әкімшілік құқық бұзушылық жасалған кезде Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген он айлық есептік көрсеткіш мөлшерінде айыппұл салуға әкеп соғады – ӘҚБтК-нің 440-бабының 3-бөлігі.

2.5.8. Кітапхана үй-жайында есірткілік, уытқұмарлық және өзге де мас күйде, өткір жағымсыз иісті, Кітапхана мүлкінің және басқа келушілердің киімінің бүлінуіне, ластануына әкеп соқтыруы мүмкін кірдің айқын іздерімен  киіммен келуге;

2.5.9. Кітапхана аумағында және үй-жайда медициналық көрсеткіштерге жатпайтын есірткі құралдарын, психотроптық заттар мен прекурсорларды тұтынуға;

2.5.10. Кітапхана аумағында қоғамдық тәртіпті бұзуға; зорлық-зомбылық жасауға немесе оны қолданамын деп қорқытуға, сондай-ақ Кітапхананың мемлекеттік мүлкін жоюға немесе бүлдіруге немесе әдепсіз әрекеттер жасауға;

Кітапхананың Жұмыскерлеріне, Оқырмандарына және келушілеріне көпшілік алдында немесе жеке тіл тигізуге, Оқырмандардың-азаматтардың және (немесе) келушілердің – Кітапхана азаматтарының ар-намысы мен қадір-қасиетіне нұқсан келтіретін немесе Кітапхананың және (немесе) оны Пайдаланушылардың-заңды тұлғалардың беделіне нұқсан келтіретін олар туралы және (немесе) Кітапхана туралы көрінеу жалған мәліметтерді таратуға, Кітапхананың Жұмыскерлерімен, Оқырмандармен және Кітапхана келушілерімен қарым-қатынаста  олардың атына былапыт сөздер айту, оларға тіл тигізу, Ктапханадағы жалпы пайдалану орындарын арамдау және айналасындағыларға құрметсіздік білдіретін, Кітапханадағы қоғамдық тәртіпті және оның қызметкерлерінің, Оқырмандары мен келушілерінің тыныштығын бұзатын басқа да осындай әрекеттер жасауға рұқсат етілмейді.

Жоғарыда көрсетілген іс-әрекеттер үшін құқық бұзушыларға ҚР заңнамасында белгіленген тәртіппен әкімшілік немесе өзге де құқықтық ықпал ету шаралары:

• Бірінші кезекте Кітапхана Жұмыскерінің (Жұмыскерлерінің) қатысуымен жоғарыда көрсетілген Оқырмандар және (немесе) келушілер іс-әрекеті жасалған, полицияны шақыру немесе сотқа және (немесе) өзге құқық қорғау органдарына жүгіну;

• Екінші кезекте Кітапхана Директорының атына азаматтық және (немесе) әкімшілік немесе қылмыстық іс қозғау туралы құжаттың көшірмесін қоса бере отырып, болған оқиғалар туралы баяндама жазбасын беру арқылы.

2.5.11. Жиһаздарды, кітапхана жабдықтарын, гүлдерді жылжыту; буфет алаңын (бар болса) қоспағанда, мүліктің, құжаттардың, кеңсе техникасының бүлінуін болдырмау үшін тамақ өнімдерін, сусындарды (судан басқа) пайдалану.

2.5.12 Үй жануарларын алып келуге немесе ертіп әкелуге (жетектеп жүруші итпен келген Пайдаланушыларды қоспағанда).

2.6. Оқырмандар мен өзге де тұлғалардың жауапкершілігі.

2.6.1. Кітапханаға, оның ішінде оның қорларына және өзге де мүлкіне зиян келтірген тұлғалар Қазақстан Республикасының заңнамасына және осы Ережеге сәйкес материалдық және өзге де жауапкершілікте болады.

2.6.2. Осы Ережеде көзделген жауапкершілік Қазақстан Республикасының заңнамасы негізінде және олар белгілеген тәртіппен – құзыретті мемлекеттік органдар және (немесе) олардың лауазымды адамдары осы Ережеде көзделген тәртіппен кітапханамен оларға жүгіну арқылы кітапхана оқырмандары мен келушілеріне қолданылады.

 

3. Кітапхананың құқықтары мен міндеттері

 

3.1. Әрбір азаматқа және ұйымға өзінің ақпараттық құқықтарын барынша толық пайдалануға кепілдік бере отырып, кітапхана:

3.1.1. Халықты қолда бар қорлар, жұмыс жоспарлары, қызмет көрсету нысандары, қызмет түрлері туралы хабардар етуге;

3.1.2. Оқырмандарға қызмет көрсетуде кітапханалық ортаның жайлылығын қамтамасыз етуге және арттыруға;

3.1.3. Оқырмандардың сұраныстарынмазмұны бойынша барынша толық және уақытында қанағаттандыруға;

3.1.4. Оқырмандардың ұлттық рухани мәдениетке және әдеби мұраға қызығушылығын, ҚР мемлекеттік тілін меңгеру қажеттілігін, кітап пен оқуды құрметтеуін қалыптастыруға ықпал етуге, кітапханаға халықтың түрлі топтарын кеңінен тарту шараларын қабылдауға.

3.1.5. Оқырмандарға кітапханалық-библиографиялық және ақпараттық қызмет көрсетуді жетілдіруге;

3.1.6. Қазіргі заманғы ақпараттық және телекоммуникациялық технологияларды пайдалана отырып, пайдаланушылардың Қостанай өңірінің корпоративтік кітапханалық жүйесінің (ККЖ) ақпараттық ресурстарына қол жеткізуін кеңейтуге ықпал етуге;

3.1.7. Оқырмандарға қызмет көрсетудің жоғары мәдениетін қамтамасыз ету, каталогтарды, картотекаларды, анықтамалық-библиографиялық және ақпараттық материалдарды пайдалану үшін, сондай-ақ онлайн және офлайн режимінде кітапхана өткізетін көрмелерді, жаңа әдебиеттерді қарау көрмелерін және басқа да іс-шараларды ұйымдастыру арқылы оларға қажетті құжаттарды таңдауда көмек көрсетуге;

3.1.8. Қорда оқырмандарға қажетті құжаттар болмаған жағдайда ҚЭЖ қызметін пайдалануға (құжатты электронды жеткізу);

3.1.9. Кітапхана қорындағы құжаттардың сақталуы мен ұтымды пайдаланылуын қамтамасыз ететін белгіленген ережелерге сәйкес жеткізгіштердің барлық түрінде есепке алуды, сақтауды, пайдалануды, ал тарих пен мәдениет ескерткіштері болып табылатын құжаттарды Қазақстан Республикасының «Тарихи – мәдени мұраны қорғау және пайдалану туралы» заңнамасын сақтай отырып жүзеге асыруға;

3.1.10.Пайдаланушыларға берілген құжаттардың кітапханаға уақтылы қайтарылуын жүйелі түрде қадағалауға;

3.1.11. Кейбір жағдайларда жоғары сұраныстағы құжаттарды пайдаланудың белгіленген мерзімін қысқартуға;

3.1.12. Пайдалану мерзімі өткен, бұрын берілген құжаттарды қайтарғаннан кейін ғана оқырманға үйге кезекті құжаттарды беруді жүргізуге;

3.1.13. Құжаттарды пайдалану мерзімі аяқталғаннан кейін оқырманға оларды он күн мерзімде кітапханаға қайтару немесе оларды пайдалану мерзімін ұзарту қажеттігі туралы ескертуге;

Егер құжаттар осы мерзімде Кітапханаға қайтарылмаса, Оқырманға жазбаша талап жолдауға (оларды қайтару немесе мазмұны мен құны бойынша құны тең құжаттармен ауыстыру туралы) міндетті.

3.2. Оқырман жоғалған құжаттардың (құндылардан басқа) нарықтық құнын өз еркімен өтеуге келіскен жағдайда Кітапхана оқырманның өтініші негізінде (зиянды өтеу туралы келісімге сүйеніп оны өз еркімен өтеу туралы) зиянды өтеу туралы келісімге сүйене отырып, Оқырман келтірген залалды заттай және (немесе) құнын өтеу түрінде өтеуге құқылы. Өтемақы төленген жағдайда сома Кітапхана кассасына тікелей төленеді. Алынған сомаға кіріс ордері жасалады, ал пайдаланушыға түбіртек беріледі.

1. Осы Ережені бұзған Кітапхана қызметкерлері қолданыстағы заңнамаға сәйкес тәртіптік жауапкершілікке, егер Кітапхананы Оқырман ретінде пайдаланған болса өзге де жауапкершілікке тартылады, ал Кітапхана аталған Ережемен белгіленген тәртіпте олар келтірген залалды өтеп алуға құқылы.

2. Оқырманның Кітапханамен Интернет желісінен алған ақпарат көзін куәландыру туралы талабына бойынша Кітапхана өз қалауы мен  мүдделеріне сүйеніп, Оқырман Интернеттен алған материалдың Интернет желісіне ТИЕСІЛІГІН ғана (немесе Оқырманның бұл туралы өтінішін қабыл алмауға) келесі куәландыру жазбасымен куәландыруға құқылы (бірақ міндетті емес):

«Байланыс операторымен шарт негізінде Интернет желісіне қызмет көрсету кезінде жоғарыда көрсетілген веб-мекенжай бойынша алынған материалдың Интернет желісіне ТИЕСІЛІГІ осымен куәландырылады. Оқырман Интернет желісіне қызмет көрсеткен кезде «интернеттен» алған Материал «Қостанай қаласы әкімдігінің мәдениет және тілдерді дамыту бөлімінің орталықтандырылған кітапхана жүйесі» ММ қорының бөлігі болып табылмайды. «Интернеттен» алынған материалдың сапасы мен мазмұны үшін, оның ішінде аудармалар үшін кітапхана жауап бермейді. Кітапхана Пайдаланушы Интернет желісінің қызметін алу кезінде «Интернеттен» алынған материалдың, оның ішінде аудармалардың түпнұсқалығы мен дұрыстығын куәландырмайды».

К/ф кітапханашысы «__________»: _______________________         ________________

                                                                               Т. А. Ә.                                                         жұмыскердің қолы

                                                                                                                «    »______ 20  ж.».

3.5. Кітапхана сирек және құнды басылымдарды бергенде кепіл сомасын, кітапхана қорына Оқырмандар келтірген залалдың өтемақы түрлері мен мөлшерін анықтауға құқылы. Мемлекеттік кітапханалар кітапхана қорына зиян келтіргені үшін алынған өтемақы сомасын тиісті бюджетке аударады. (ҚР «Мәдениет туралы» Заңы).

3.6. Қазақстан Республикасының еңбек қауіпсіздігі мен еңбекті қорғау, Кітапхана Оқырмандары мен келушілеріне қауіпсіз қызмет көрсету туралы заңнамасында белгіленген талаптарды ескере отырып, Кітапхана Оқырманға немесе Кітапханаға келушіге Кітапхана үй-жайында бақылау парағына енгізілген кез-келген техниканы, егер ол электр розеткаларына және (немесе) Кітапханада бар басқа жабдықтарға сәйкес келмесе, пайдалануға бермеуге құқылы.

3.7. Егер кітапхана үй-жайында порнографиялық және (немесе) өзге де инабаттылыққа қарсы мазмұндағы, экстремистік мазмұндағы, адамдарға, жануарларға жасалған кез келген зорлық-зомбылықтың оларды насихаттайтын, әлеуметтік, нәсілдік, ұлттық, діни, тектік-топтық, рулық алауыздықты қоздыратын элементтерін қамтитын интернет-ресурстарды қараса, сондай-ақ заңдарда көзделмеген әскерилендірілген құралымдар жасаса, әдепсіз қылық жасаса, сол сияқты заңға қайшы келетін ақпаратты қараса Кітапхана Оқырманға қызмет көрсетпеуге құқылы.

3.8. Кітапхананың ҚР заңнамасымен қарастырылған басқа да құқықтары бар.

 

4. Кітапханаларда қызмет көрсетуді ұйымдастыру

 

1. Оқырмандарға кеңейтілген құрылыммен қызмет көрсетіледі: абонемент, оқу залы, стационардан тыс қызмет көрсету, интернетке қосылған автоматтандырылған жұмыс орындары.

2. Әдістемелік жұмыс және ақпараттық-библиографиялық қамтамасыз ету бөлімі мен кітапхана-филиалдардың кітапханашылары ақпараттық-библиографиялық қызмет көрсетеді.

3. Оқырман 5-тен көп емес басылымды 30 күнге, жас оқырман 3 басылымды он бес күнге үйіне ала алады. Оқу залында жұмыс жасау үшін берілетін құжаттардың саны шектеусіз.

Жаңа журналдарды, кино- фото- фоно- материалдар мен жоғары сұраныстағы басқа да құжаттарды пайдалану мерзімі бөлек белгіленеді.

Сирек және құнды құжаттар, бір данада жарық көрген кітаптар, мерзімді басылымдар, газеттер мен журналдар, дәстүрлі тасымалдағыштарда сақтаулы анықтама басылымдары үйге берілмейді.

1. Қалалық тіркеусіз пайдаланушы басылымды ақшалай кепіл беріп үйіне ала алады. Кепілдің мөлшері кітап беру сәтіндегі нарықтық бағасына тең.

Кепіл беріп 3 айға алуға болады. Егер 3 ай ішінде оқырман кітапты тапсырмаса, ақшалай кепіл қайтарылмай, әдебиет сатып алуға жұмсалуы мүмкін.

1. Егер басқа пайдаланушылар тарапынан сұраныс болмаса пайдаланушы құжаттарды пайдалану мерзімін 2 рет ұзарта алады (телефон арқылы).

2. Кітапханашының рұқсатымен құжаттардың көшірмесін жасауға болады. Сирек, құнды құжаттардың, анықтамалық басылымдардың жалғыз данасы көшіруге жатпайды.

3. «Қостанай қаласы әкімдігінің мәдениет және тілдерді дамыту бөлімінің орталықтандырылған кітапхана жүйесі» ММ қызметі, жұмыс режимі туралы анықтаманы 511-220 телефоны арқылы және https://cbskost.wixsite.com/ostrovsky/struktura сайтынан алуға болады.

4. Кітапхана мекемелердің, кәсіпорындардың, оқу орындарының алдын ала өтінімдері бойынша топтық экскурсияларды тегін өткізеді.

5. Демалыс, мереке және санитарлық күндерден (әр айдың соңғы жұмыс күні) басқа күндері Кітапхана Пайдаланушылар үшін күн сайын ашық.

Орталық қалалық кітапхананың қызмет көрсету бөлімі оқырмандарға күн сайын 10.00-ден 19.00-ге дейін қызмет көрсетеді, демалыс күні жексенбі.

Қалалық балалар кітапханасы мен «Западный», «Станционный», «Северный», «Дорожный», «Южный», «Строительный» кітапхана-филиалдары оқырмандарға күн сайын 10.00-ден 18.00-ге дейін қызмет көрсетеді, демалыс күні жексенбі.

«Дружба», «Киевский», «Қонай», «Узкоколейный» кітапхана-филиалдары 10.00-ден 18.00-ге дейін, екі демалыс күндерімен (сенбі, жексенбі).

 

5. Несие шарттары (ережелері)

 

1. Кітапхананың мүлкі (құжаттар, оның қорына кіретін басқа да бөліктер) Оқырманға бүкіл құралдарымен, оған жататын құжаттарымен бірге  ақысыз пайдалануға беріледі. Осы Ереженің 3.5-тармағында көрсетілген ретте Кітапхана өзіне кепіл алу арқылы беруге құқылы.

Оқырман мүлікті ақысыз пайдалануғаалған кезде (құжаттар, оның қорына кіретін басқа да бөліктер)мүлікке, оның барлық керек-жарақтарына, құжаттарынақатысты несие алушының құқықтары мен міндеттерін ғана емес, ол үшін толық материалдық жауапкершілікті, оның ішінде мүліктің кездейсоқ жойылу немесе бүліну қаупін де өзіне алады.

1. Кітапхана формулярдағы несиеге беретін  мүліктің кемшіліктерін ескертіп өтеді, ал несие алушы осы шарттармен оны неисеге қабылдап алып, формулярда қолын қойып растайды. Пайдаланушы сонымен бірге осы Ереженің 2.3.2 тармақшасында көзделген міндетті атқарады.

2. Ереженің осы тармағымен ақысыз пайдалану шартын жасасқан кезде несие беруші – Кітапхана несие алушы – Пайдаланушыны несиеге берілетін Кітапханаға тиесілі (жедел басқарудың заттық құқығында) мүліктің мемлекеттің меншік құқығы  туралы  ескертеді.

3. Кітапхана (несие беруші) өз мүлкін ақысыз пайдаланудың аралас Шартын (қосылудың аралас Шартын) – осы Ережені мерзімімен бұрын бұзуды келесі жағдайдарда талап етуге құқылы:

5.4.1. Егер Оқырман мүлікті шартқа немесе мүліктің мақсатына сәйкес емес пайдаланса;

5.4.2. мүлікті жарамды күйде ұстау немесе оны ұстау жөніндегі міндеттерді орындамағанда;

5.4.3. мүліктің жай -күйін едәуір нашарлатса;

5.4.4. несие берушінің келісімінсіз мүлікті үшінші адамға берсе.

1. Оқырман-азамат (несие алушы)  қайтыс болса немесе Оқырман-ұйым (несие алушы) таратылған кезде Кітапханамен несиелік құқық қатынастары және басқа да құқық қатынастар жөнінде құқықтары мен міндеттері аталған Ережемен олардың мирасқорларына ауысады.

 

6. Кітапхананың жауапкершілігі

 

1. «Интернет» материалдарының сапасы мен мазмұны үшін, оның ішінде аудармалар үшін Кітапхана жауапты болмайды.

2. Осы Ережемен реттелмеген Кітапхана жауапкершілігінің мәселелері ҚР қолданыстағы заңнамасымен реттеледі.

 

7. Қорытынды ережелер

 

7.1. Бұл Ереже Оқырман үшін тіркеу карточкасына қол қойған сәттен бастап күшіне енеді.

7.2. Аталған ережелермен реттелмеген мәселелер ҚР қолданыстағы заңымен реттеледі.